Bulaşıcı ve Aşısı Yok!

Norovirüsü

Mide ve bağırsakları etkileyerek mide gribine yakalanmanıza sebep olan norovirüsü iyi tanımak ve hakkında bilgi sahibi olmak önemlidir.Havalar soğumaya başladıkça hastalıkların adını daha çok duymaya başladık. Aslında hastalıklar özellikle de bulaşıcı hastalıklar havanın soğumasından değil; insanların kapalı ortamlarda çok daha fazla bulunmasından dolayı artış gösteriyor. Özellikle çocuklarda kreş ve okul dönemlerinde görülen enfeksiyon ve hastalıklar çok daha bulaşıcıdır ve bundan kaynaklı yaygınlık göstermektedir. Bunlardan biri de bu yıl itibariyle adını daha sık duymaya başladığımız norovirüsüdür.

Norovirüsü Nedir?

Norovirüs daha önceleri “Norwalk-like virus” olarak bilinen ve calicivirus olarak adlandırılan bir virüs grubunun üyesidir. Bu virüsle enfeksiyon, mide ve bağırsakları etkileyerek mide gribi adı verilen gastroenterit hastalığına neden olmaktadır.

Hangi yaş grubunda etkilidir?

Norovirüs herkese bulaşma özelliğine sahip ve bir insanın ömrü boyunca defalarca nüksedebilen bir virüstür. Norovirüsler, öncelikle büyük çocuklar ve erişkinlere bulaşırlar. Rotavirüslerden sonra, akut mide gribinin ikinci en önemli nedeni Norovirüslerdir. Özellikle gelişmekte olan ülkelerde Norovirüs enfeksiyonları erken çocukluk döneminde kendini gösterir.

Norovirüsü Riski Altında Olanlar

Birçok farklı Norovirüs alt grubu vardır ve hastalık geçirildikten sonra bağışıklık uzun süreli değildir. Bu yüzden Norovirüs enfeksiyonu bir insanın ömrü boyunca nüksedebilir. Genetik sebeplerden kaynaklı bazı insanlarda daha çeşitli hastalıklara sebep olabilir.

Norovirüsü Belirtileri Nelerdir?

Norovirüs enfeksiyonu; mide, ince ve kalın bağırsaklarda iltihaplı bir hastalık olan mide gribine neden olur. Bu hastalığın belirtileri; bulantı, kusma ve/veya kramplı ishaldir. Bazı insanlarda baş ağrısı, ateş/üşüme ve kas ağrılarına da neden olabilmektedir. Belirtiler genellikle kısadır ve yalnızca 1-2 gün sürer. Bununla birlikte bu kısa süre zarfında kişiler kendilerini çok hasta hissedebilir, kusabilir, genellikle hırçın ve dikkatsiz olabilir. Hastalık belirtileri mikrobun bulaşmasından  24 ila 48 saat sonra başlar, ancak en erken 12 saat sonra ortaya çıkar.

Norovirüsü Kuluçka Süresi ve Etkilime Durumu

Kuluçka süresi 12 ile 48 saat arasıdır. Bulantı, ani başlayan ishal, hafif baş ağrısı, ateş (%50) ve titreme görülür, semptomlar 36 saatte geriler. Sıvı alarak ve diyet ile geçer. Özellikle küçük çocuklarda, yaşlılarda, düşkünlerde ve vücut direncinin düşük olduğu; kalp hastalığı, akciğer hastalığı, şeker hastalığı, kronik böbrek hastalığı gibi hastalıkları bulunanlarda  daha sık görülmektedir ve etkisi daha fazladır. Norovirüs, kış aylarında mide-bağırsak sistemine yerleşip bulaşma olasılığı yüksek salgınlar şeklinde seyreder.

Norovirüsü Bulaşıcı Mıdır?

Norovirüslar, enfeksiyonu kapmış insanların gaita ya da kusmuklarında bulunur. İnsanlar, Norovirüs bulaşmış yiyecek ya da içecekleri tüketerek, Norovirüs bulaşmış eşyalara dokunup, ellerini ağızlarına sürerek enfeksiyonu kapabilirler. Bulaşıcılık, kirli ellerle veya gaita ya da kusmuk bulaşmış çalışma yüzeyleriyle direkt temasla veya kusmuktan yayılan küçücük bir damlacığın hava yoluyla yiyecek, su ve yüzeylere taşınmasıyla bulaşabilmektedir. Salgınlara özellikle kirli sularda yetişen kabuklu deniz hayvanlarının tüketimi, salatalar ve donmuş gıdalar neden olur. Norovirüs enfeksiyonu; hastaneler, okullar, kamplar gibi kapalı ve kalabalık ortamlarda hızlı bir şekilde  bulaşır bu durumkişiden kişiye olacağı gibi  kirli ortamlardan ve ortak kullanılan eşyalardan kaynaklı da bulaşabilmektedir. Kan grubu 0 olanların norovirüs enfeksiyonuna karşı bir yatkınlığı vardır. Kan grubu B ve AB olanlar Norovirüs enfeksiyonuna karşı kısmi olarak korunurlar.

Norovirüsü Korunmak Mümkün mü?

Salgınlar vücut temizliğine dikkat edilmesi ile  önlenebilir. Bunun için eller sık sık yıkanmalıdır. Özellikle tuvaletlere girmeden önce ve sonra, yemek hazırlama ve yemek yeme öncesi ve sonrasında eller yıkanmalıdır. Norovirüs enfeksiyonu geçiren bir kişinin bulunduğu ortamda tuvaletlerdeki kusmuk ve gaitalar su ile uzaklaştırılmalı ve iyice temizlenmelidir. Hastanın temas ettiği yüzeyler dezenfekte edilmelidir.

Norovirüsü Tedavisi

Genellikle Norovirüslara karşı ilaç tedavisi ve koruyucu aşı yoktur. Norovirüs enfeksiyonlarına antibiyotiklerle de müdahale edilemez. Norovirüs hastalıkları, sağlıklı bireylerde kısadır. İshal ve kusmalı hastalıkları olan insanların, su kayıplarını önlemek adına bol sıvı tüketmeleri yerinde olacaktır. Su kaybı çocuklar, yaşlılar, hastalar arasında Norovirüs enfeksiyonunun en ciddi sonucudur. İnsanlar, oral rehidrasyon sıvıları (ORS) ya da su içmek suretiyle su kaybı olasılığını düşürürler. Ayrıca bir insan hayatı süresince birçok kere  Norovirüsla enfekte olabilir. Bunun nedeni; çok farklı Norovirüs tipleri olması ve virüsün bir tipiyle enfekte olmanın, daha sonra başka bir tipiyle enfeksiyonunu önlememesidir. Bu nedenden kaynaklı, Norovirüsa karşı bir aşı geliştirmek zordur.