Hangi Çevresel Faktörler Astıma Yol Açmaktadır?

Astımda Çevresel Faktörler

Astıma yol açan, astım gelişimini tetikleyen veya astımlı kişilerde nöbetleri tetikleyen çeşitli risk faktörleri belirlidir. Bunların bir kaçı kaçınılabilir, düzeltilebilir durumlardır. Tüm dünyada, ev tozu akarları ile evde beslenen kedi gibi hayvanlar; hamamböceği, kalorifer böceği gibi haşereler ve küf mantarları en sık rastlanan



astım sebepleri ve tetikleyicilerdir. Polenler (ağaç, ot,çimen), aspirin gibi ilaçlar ve bazı iş yerlerinde maruz kalınan mesleki uyarıcılar da astımla sonuçlanan allerjik duyarlılığın gelişimine meydan olur. Ayrıca sigara dumanıyla ilişki, solunum yolu enfeksiyonları, hava kirliliği, bazı gıdalar ile bunlara ilave edilen katkı maddeleri de bilhassa erken çocukluk döneminde astım gelişimini tetikler. Bu nedensel ilişki gösteren faktörlerin tümüne ilaveten iklim değişiklikleri (sisli, yağışlı, kapalı havalar), psikojenik stresler, egzersiz gibi değişkenlerin ise astımlılarda nöbetleri tetikleyebilir iken astımı olmayanlarda herhangi bir etki de yaratmazlar. Yine sinüzit, burunda polipler, yemek borusuna mide asidinin geri kaçak yapması gibi bazı durumlar astımlılarda sık görülmekte ve hastalığın tedavi ve kontrolünü zorlaştırmaktadır.

Meslek İle Astım Arasında Bir İlişki Var mı?

 Astım bazen bir meslek hastalığı olabilir. En sıklıkla fırıncılar, kuaförler, boyacılar, çiftçiler, kereste ve mobilya işinde, gıda sektöründe çalışanlar olmak üzere bir çok iş kolunda iş yeri ortamında karşılaşılan bazı maddelere bağlı olarak astım meydana gelir. Yakınmaların işe girdikten sonra gözlemlenmesi, tatil zamanlarında veya iş yerinden uzakta geçirilen günlerde azalması, aynı iş yerinde birden çok kişide benzer yakınmaların görülmesi meslek astımını akla getirmelidir. Böyle hastaların meslek değiştirmesi veya aynı işte başka bir alanda çalışması, maske kullanması gerekebilir.

Astımın Mevsimlerle İlişkisi

Bazı allerjenlerin mevsimle ilişkili olduğu araştırmalar sonucu ortaya kondur. Diğer bazıları ise her mevsimde sabit olarak hali hazırda var olurlar. Mevsimsel allerjenler daha çok polenlerdir. Ancak değişen nem ve ısı gibi iklim koşullarından etkilendikleri için ev tozu ve küf mantarı gibi diğer allerjenlerin yoğunluğu da mevsimlere göre dalgalanmalar meydana getirir. Buna bağlı olarak allerjik astımlıların bazılarında belirli mevsimlerde yakınmalar artabilir, hatta sadece bu dönemde hastalık var olabilir daha sonra tamamen normale dönebilir.

Tetik Faktör Ne Demektir?

Astımlı kişiler çoğu zaman kendilerini çok iyi hissedebilirler ve hiçbir şikayetleri bulunmaz. Oysa bazen durup dururken aniden tıkanabilirler ve çok zor dakikalar, saatler, günler yaşayabilirler Şikayetlerin ortaya çıktığı bu anlara astım nöbeti, atağı, krizi diyoruz. Bazı hastalarda nöbeti başlatan faktörler belli iken diğer bazılarında ise saptanamaz. Örneğin çoğu astımlı koşma, merdiven çıkma gibi eforlar sırasında tıkanmaktadır. Sigara, çeşitli toz kimyasal dumanlar, kokuların solunması, kalp-tansiyon ve romatizma ilaçlarından bazılarının kullanılması, grip vb viral hastalıklara yakalanmak, ağlama-gülme gibi emosyonel davranışlar, yağışlı şimşekli iklim koşulları gibi bir çok durum astımlılarda nöbetleri tetikleyebilir. Oysa bunların astımı olmayanlarda hatta diğer bazı astımlılarda ise aynı yönde bir etkileri olmaz. Astımı olanların kendileri için geçerli olan tetik faktörleri tespit edip bunlardan kaçınmaları hastalıklarının tedavisinde çok önemlidir.

Bölgemiz Astım Açısından Fazla Risk Taşımakta mıdır?

Nemli, bol yağışlı ve ılıman iklimi, zengin bitki örtüsü nedeniyle yukarıda anlatılan ve en sıklıkla astım sebebi olan ev tozu akarları, polenler ve küf mantarları gibi havayla taşınan allerjenler bakımından çok elverişli koşullar taşıması ve sigara içme oranlarının yüksek olması nedeniyle Doğu Karadeniz Bölgesi astım için yüksek riskli bir bölgedir Türkiye coğrafyasında.