Böbrek Taşı Nedir? Kimlerde Görülür?

Böbrek Taşı Nedir? Kimlerde Görülür?

Normalde böbreklerimiz kandan süzülen, vücut için gereksiz olan fazla sıvıyı idrar şeklinde vücuttan atar. Bu sırada bazı katı maddeler idrar yollarının içine çökerek böbrek taşlarını meydana getirir. İdrarı oluşturan suyun az, beraberinde atılan maddelerin fazla olması, idrar içinde taş oluşumunu engelleyici bazı maddelerin azlığı gibi faktörler böbrek taşının oluşmasında etkilidir.

Kimler Böbrek Taşı Riski Yaşıyor

Erkeklerde kadınlara göre böbrek taşı 2-3 kat daha fazla görülür. Taş öyküsü olan hastaların yarısında sonraki 10 yıl içinde tekrar taş oluşumu meydana gelir. Diğer risk faktörlerini şöyle sıralayabiliriz:

• 20-40 yaş arasında olanlar,
• Ailede taş öyküsü,
• Tek ya da anormal yapıdaki böbrekler,
• Sık idrar yolu enfeksiyonu geçirenler,
• Kullanılmakta olan ilaçlar (bazı idrar söktürücüler. mide asidini azaltıcı ilaçlar, guatr ilaçları, kalsiyum, D vitamini, C vitamini, kortizon, bazı antibiyotikler),
• Proteinden zengin beslenenler,
• Az su içenler,
• Fazla hareket etmeyenler, yatalak hastalar,
• Bazı ince bağırsak hastalıkları veya ameliyatları geçirmiş olanlar,
• idrarda kalsiyum, oksalat, ürik asit gibi minerallerin yüksek düzeylerde bulunması,
• İdrarda sitrat azlığı (sitratm taş oluşumunu önleyici etkisi vardır),
• İdrar pH’ındaki değişiklikler (çok düşmesi ya da çok yükselmesi),
• Aşırı egzersiz yapan, sıcak iklimlerde yaşayan, sıcak ortamlarda çalışmak zorunda olan kişiler (daha çok terlemeyle sıvı kaybettiklerinden idrar miktarları azalır).

Böbrek taşlarının hepsi aynı yapıda mıdır?

İdrar yollarında çok farklı yapıda taşlar meydana gelebilir. Kalsiyum taşları en sık görülen taş grubudur. Sıklıkla kalsiyum oksalat bazen de kalsiyum fosfat yapılarında oluşurlar. Kalsiyum ve oksalat idrarda fazlaysa bu tür taşların oluşumuna neden olurlar. Vücuttaki paratiroid hormonunun fazlalığı, kanser, bazı böbrek hastalıkları bu tür taşlara zemin hazırlayabilir. Enfeksiyon taşları genellikle iri böbrek taşları halinde karşımıza gelirler. Bazı mikroorganizmaların idrardaki üreyi parçalayan enzim salgılamasıyla alkali hale gelen idrarda çöken taşlardır. Kadınlarda daha sık gözlemlenşr. Ürik asit taşları etten zengin diyetle beslenenlerde oluşan asit yapıdaki idrarda çöken taşlardır. Gut hastalığı ve bazı kemoterapiler oluşumunu kolaylaştırır. Direkt çekilen röntgen filmlerinde görünmeyen taşlardır. Ultrasonografı ve bilgisayarlı tomografi incelemeleri ile tanı konur. Sistin taşları sistin metabolizmasının bozuk olduğu durumlarda görülebilen taşlardır. Çok nadir görülür ancak sık tekrar eder.